સોલર પેનલ લગાવવાના ફાયદા અને સરકારની નવી સબસિડી યોજનાની પૂરી માહિતી.

આજના સમયમાં મોંઘી વીજળી અને વધતું પ્રદૂષણ બંને ચિંતાનો વિષય છે. આ બંને સમસ્યાઓનો એકમાત્ર રામબાણ ઈલાજ છે — સોલર એનર્જી. ભારત સરકાર અત્યારે સોલર પેનલ લગાવવા માટે ખૂબ જ પ્રોત્સાહન આપી રહી છે.

જો તમે પણ તમારા ઘરની છત પર સોલર પેનલ લગાવવાનું વિચારી રહ્યા છો, તો આ બ્લોગમાં તમને ફાયદાથી લઈને સરકારની નવી સબસિડી યોજના સુધીની તમામ માહિતી મળશે.

સોલર પેનલ લગાવવાના ફાયદા અને સરકારની નવી સબસિડી યોજના

ભારત હવે સૌર ઊર્જાના ક્ષેત્રમાં વિશ્વનું નેતૃત્વ કરી રહ્યું છે. “પીએમ સૂર્ય ઘર: મફત વીજળી યોજના” દ્વારા મધ્યમ વર્ગના પરિવારો માટે સોલર લગાવવું હવે ખૂબ જ સસ્તું બન્યું છે.

૧. સોલર પેનલ લગાવવાના મુખ્ય ફાયદા

• વીજળીના બિલમાં ૯૦% સુધીનો ઘટાડો: સોલર પેનલ લગાવ્યા પછી તમારું વીજળીનું બિલ નહિવત થઈ જાય છે. જો તમે જરૂરિયાત કરતા વધુ વીજળી ઉત્પન્ન કરો છો, તો તમે તે સરકારને વેચી પણ શકો છો.
• પર્યાવરણની સુરક્ષા: સૂર્યપ્રકાશ એ ઊર્જાનો અખૂટ અને પ્રદૂષણ રહિત સ્ત્રોત છે. સોલર વાપરવાથી કાર્બન ઉત્સર્જન ઘટે છે.
• ઓછું મેન્ટેનન્સ: સોલર પેનલની લાઈફ ૨૫ વર્ષથી વધુ હોય છે અને તેને માત્ર સમયાંતરે પાણીથી સાફ કરવાની જરૂર પડે છે.
• પૈસાની બચત: સોલર લગાવવાનો શરૂઆતી ખર્ચ ૪-૫ વર્ષમાં વસૂલ થઈ જાય છે, ત્યારબાદ આગામી ૨૦ વર્ષ સુધી તમને મફત વીજળી મળે છે.

૨. પીએમ સૂર્ય ઘર: મફત વીજળી યોજના (નવી સબસિડી)

વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૪માં આ નવી યોજનાની જાહેરાત કરી છે. આ યોજના હેઠળ સરકાર સીધી તમારા બેંક ખાતામાં સબસિડી જમા કરે છે.

સબસિડીનું માળખું (રૂફટોપ સોલર માટે):

નોંધ: જો તમે ૩ કિલોવોટથી મોટી સિસ્ટમ લગાવો છો, તો પણ મહત્તમ સબસિડી રૂ. ૭૮,૦૦૦ સુધી જ મળે છે.

૩. સોલર પેનલ લગાવવા માટેની પાત્રતા

• અરજદાર ભારતનો નાગરિક હોવો જોઈએ.
• પોતાનું ઘર (ધાબું) હોવું જરૂરી છે જ્યાં પેનલ લગાવી શકાય.
• તમારી પાસે માન્ય વીજ જોડાણ (Electricity Connection) હોવું જોઈએ.

૪. કેવી રીતે અરજી કરવી? (Step-by-Step)

૧. સૌથી પહેલા ભારત સરકારના સત્તાવાર પોર્ટલ pmsuryaghar.gov.in પર જાઓ.

૨. તમારું રાજ્ય, વીજ કંપની (દા.ત. PGVCL, MGVCL) અને કન્ઝ્યુમર નંબર નાખી રજીસ્ટ્રેશન કરો.

૩. તમારી જરૂરિયાત મુજબ કિલોવોટ પસંદ કરો અને ઓનલાઈન ફોર્મ ભરો.

૪. સરકાર દ્વારા માન્ય વેન્ડર (Vendor) પાસે જ સોલર પેનલ નંખાવો.

૫. ઇન્સ્ટોલેશન પછી નેટ-મીટરિંગની પ્રક્રિયા પૂરી થતાં જ સબસિડી તમારા ખાતામાં આવી જશે.

૫. નેટ-મીટરિંગ (Net-Metering) શું છે?

આ સોલર સિસ્ટમનું સૌથી મહત્વનું પાસું છે. જ્યારે તમે દિવસ દરમિયાન વીજળી ઉત્પન્ન કરો છો અને તેનો વપરાશ નથી કરતા, ત્યારે તે વીજળી ગ્રીડમાં (સરકારને) પાછી જાય છે. રાત્રે જ્યારે સોલર કામ નથી કરતું, ત્યારે તમે ગ્રીડમાંથી વીજળી લો છો. મહિનાના અંતે, તમે આપેલી અને લીધેલી વીજળીના તફાવતનું જ બિલ તમારે ભરવાનું રહે છે.

વધારાની માહિતી: લોન સુવિધા

જો તમારી પાસે સોલર લગાવવા માટે રોકડા પૈસા નથી, તો સરકાર ઘણી બેંકો દ્વારા ખૂબ જ ઓછા વ્યાજ દરે (અંદાજે ૭%) કોલેટરલ-ફ્રી લોન (ગેરંટી વગરની લોન) પણ અપાવે છે.

તમારા ઘર માટે કેટલી ક્ષમતાની સોલર પેનલ જોઈએ તેની ગણતરી કરવી ખૂબ જ સરળ છે. નીચે મુજબના ગણિતથી તમે સમજી શકશો કે તમારે કેટલી પેનલ લગાવવી જોઈએ:

૧. તમારા વીજળીના વપરાશ મુજબ ગણતરી

સોલર સિસ્ટમની પસંદગી તમારા મહિનાના સરેરાશ યુનિટ (Units) પર આધારિત હોય છે:

• ૧ કિલોવોટ (1 kW) ની ક્ષમતા: 1 kW ની સોલર પેનલ દિવસમાં અંદાજે ૪ થી ૫ યુનિટ વીજળી બનાવે છે. એટલે કે મહિનાના ૧૨૦ થી ૧૫૦ યુનિટ.
• ૨ કિલોવોટ (2 kW) ની ક્ષમતા: મહિનાના અંદાજે ૨૪૦ થી ૩૦૦ યુનિટ.
• ૩ કિલોવોટ (3 kW) ની ક્ષમતા: મહિનાના અંદાજે ૩૬૦ થી ૪૫૦ યુનિટ.

૨. તમારે કેટલા કિલોવોટ લગાવવા જોઈએ?

તમારા વીજળીના બિલમાં આવતા યુનિટ્સ તપાસો અને નીચેના ટેબલ મુજબ નક્કી કરો:

૩. સોલર પેનલ માટે કેટલી જગ્યા જોઈએ?

ઘણીવાર લોકો પાસે જગ્યા ઓછી હોય છે, તો આ માપદંડ ધ્યાનમાં રાખવો:

• ૧ કિલોવોટ સોલર પેનલ લગાવવા માટે અંદાજે ૧૦૦ ચોરસ ફૂટ (100 Sq. Ft.) ખુલ્લી અને છાયા વગરની જગ્યા જોઈએ.
• જો તમે ૩ કિલોવોટ લગાવો છો, તો અંદાજે ૩૦૦ ચોરસ ફૂટ જગ્યાની જરૂર પડશે.

૪. મહત્વની ટિપ્સ

1. મોનો-પરસી (Mono Perc) પેનલ: અત્યારે માર્કેટમાં ‘મોનો-પરસી’ હાફ કટ પેનલ લેવી જોઈએ, કારણ કે તે ઓછા સૂર્યપ્રકાશમાં પણ વધુ વીજળી આપે છે.
2. વેન્ડરની પસંદગી: હંમેશા સરકારના પોર્ટલ પર લિસ્ટ થયેલા વેન્ડર પાસેથી જ કામ કરાવવું, જેથી સબસિડી મેળવવામાં કોઈ તકલીફ ન પડે.
3. સફાઈ: મહિનામાં બે વાર પેનલને સાફ કરવાથી તેની કાર્યક્ષમતા જળવાઈ રહે છે.

‘ઓન-ગ્રીડ’ અને ‘ઓફ-ગ્રીડ’ વચ્ચેનો તફાવત

• ઓન-ગ્રીડ (On-Grid): આમાં બેટરી હોતી નથી. વીજળી સીધી ગ્રીડમાં જાય છે. આ સિસ્ટમ સસ્તી પડે છે અને સબસિડી આમાં જ મળે છે.
• ઓફ-ગ્રીડ (Off-Grid): આમાં બેટરી હોય છે. જ્યાં વીજળી વારંવાર જતી હોય ત્યાં આ કામ લાગે છે, પણ આમાં સબસિડી મળતી નથી.