ગુજરાતના આ 6 શહેરોમાં નાતાલની ઉજવણી સૌથી ભવ્ય રીતે થાય છે.

ગુજરાત તેની સંસ્કૃતિ અને તહેવારો માટે વિશ્વભરમાં પ્રખ્યાત છે. નવરાત્રી અને દિવાળીની જેમ જ હવે ગુજરાતમાં નાતાલ એટલે કે ક્રિસમસની ઉજવણી પણ ખૂબ જ ધામધૂમથી કરવામાં આવે છે. રાજ્યના વિવિધ શહેરોમાં નાતાલના અવસરે રોશની, ચર્ચમાં વિશેષ પ્રાર્થનાઓ અને સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમોનું આયોજન થાય છે. જો તમે પણ આ નાતાલ પર ગુજરાતમાં ક્યાંક ફરવાનું વિચારી રહ્યા હોવ, તો આ 5 શહેરોની મુલાકાત લેવી અનિવાર્ય છે.

ગુજરાતમાં વિવિધતામાં એકતાનો અનોખો સંગમ જોવા મળે છે. પશ્ચિમી સંસ્કૃતિના પ્રભાવ અને વધતા પર્યટનને કારણે હવે નાતાલનો તહેવાર દરેક ધર્મના લોકો સાથે મળીને ઉજવે છે. ચાલો જાણીએ તે શહેરો વિશે જ્યાં નાતાલનો માહોલ જોવા જેવો હોય છે.

1. અમદાવાદ (Ahmedabad)

અમદાવાદ ગુજરાતનું સૌથી મોટું શહેર છે અને અહીં દરેક તહેવારની ઉજવણી હૃદયપૂર્વક કરવામાં આવે છે. નાતાલના સમયે અમદાવાદમાં એક અલગ જ રોનક જોવા મળે છે.

• ચર્ચ અને રોશની: અમદાવાદમાં આવેલા જૂના અને ઐતિહાસિક ચર્ચો જેવા કે મિરઝાપુરમાં આવેલું ‘સી.એન.આઈ. ચર્ચ’ અને લાલ દરવાજા વિસ્તારમાં આવેલા ચર્ચોને સુંદર રીતે શણગારવામાં આવે છે. મધ્યરાત્રિની પ્રાર્થના (Midnight Mass) અહીંની મુખ્ય વિશેષતા છે.
• સી.જી. રોડ અને એસ.જી. હાઈવે: આ વિસ્તારોમાં આવેલી મોટી હોટલો, મોલ્સ અને કાફેમાં વિશાળ ક્રિસમસ ટ્રી મૂકવામાં આવે છે. કાફે અને રેસ્ટોરન્ટ્સમાં નાતાલ માટે વિશેષ મેનૂ તૈયાર કરવામાં આવે છે.
• કાંકરિયા કાર્નિવલ: સામાન્ય રીતે નાતાલના સમયગાળા દરમિયાન જ સાપ્તાહિક ‘કાંકરિયા કાર્નિવલ’ શરૂ થાય છે. અહીં લાખોની સંખ્યામાં લોકો ભેગા થાય છે અને વિવિધ સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો, લેસર શો અને ફૂડ સ્ટોલ્સનો આનંદ માણે છે.

2. સુરત (Surat)

સુરત તેની જયાફત અને ઉત્સાહી લોકો માટે જાણીતું છે. નાતાલના તહેવારને સુરતીઓ ખૂબ જ વૈભવી રીતે ઉજવે છે.

• પીપલોદ અને ડુમસ રોડ: સુરતના આ પોશ વિસ્તારોમાં નાતાલની રાત્રે રોશનીનો અદભૂત નજારો જોવા મળે છે. લોકો સાંતા ક્લોઝના ડ્રેસમાં રસ્તાઓ પર ઉત્સાહ વધારતા જોવા મળે છે.
• ખ્રિસ્તી સમુદાય અને પરંપરા: સુરતના જૂના વિસ્તારોમાં આવેલા બેપ્ટિસ્ટ ચર્ચમાં ભવ્ય કેરોલ સિંગિંગ (Carols) કાર્યક્રમો યોજાય છે. અહીંના લોકોમાં એકબીજાને કેક વહેંચવાની પરંપરા આજે પણ જીવંત છે.
• હોટલ અને ક્લબ્સ: સુરતની મોટી હોટલોમાં ક્રિસમસ થીમ પર આધારિત પાર્ટીઓ અને ડિનર નાઈટ્સનું આયોજન કરવામાં આવે છે જે યુવાનોમાં ખૂબ લોકપ્રિય છે.

3. વડોદરા (Vadodara)

વડોદરાને ગુજરાતની સંસ્કારી નગરી કહેવામાં આવે છે. અહીં પશ્ચિમી તહેવારોને ભારતીયતાના સ્પર્શ સાથે ઉજવવામાં આવે છે.

• ફતેહગંજ વિસ્તાર: વડોદરાના ફતેહગંજમાં ખ્રિસ્તી વસ્તી વધુ હોવાથી આ આખો વિસ્તાર નાતાલના રંગે રંગાઈ જાય છે. રસ્તાઓ પર નાની નાની ઝાંખીઓ (Cribs) બનાવવામાં આવે છે જેમાં પ્રભુ ઈસુના જન્મનું દ્રશ્ય બતાવવામાં આવે છે.
• એમ.એસ. યુનિવર્સિટીનો માહોલ: યુનિવર્સિટીના વિદ્યાર્થીઓ અને યુવાનો નાતાલની ઉજવણીમાં ઉત્સાહભેર ભાગ લે છે. મિરર અને કેમ્પસની આસપાસના કાફેમાં ગીતો અને ડાન્સના કાર્યક્રમો થાય છે.
• ધાર્મિક સૌહાર્દ: વડોદરામાં દરેક ધર્મના લોકો ચર્ચમાં મીણબત્તી પ્રગટાવવા જાય છે અને શાંતિની પ્રાર્થના કરે છે.

4. દમણ અને દીવ (Daman and Diu)

જોકે દમણ અને દીવ કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ છે, પરંતુ ગુજરાતની સરહદને અડીને આવેલા હોવાથી ગુજરાતીઓ માટે નાતાલની ઉજવણીનું આ પ્રથમ પસંદગીનું સ્થળ છે. અહીં પોર્ટુગીઝ સંસ્કૃતિની અસર જોવા મળે છે.

• ઐતિહાસિક ચર્ચ: દમણમાં આવેલા ‘બોમ જીસસ’ ચર્ચમાં નાતાલની ઉજવણી જેવી આખા ભારતમાં ક્યાંય જોવા નથી મળતી. તેની સ્થાપત્યકલા અને નાતાલની સજાવટ મન મોહી લે તેવી હોય છે.
• બીચ સાઈડ સેલિબ્રેશન: લોકો બીચ પર જઈને નાતાલની ઉજવણી કરે છે. રાત્રે બીચ પર થતી આતશબાજી અને રોશની આ તહેવારને યાદગાર બનાવી દે છે.
• પોર્ટુગીઝ પરંપરા: અહીં આજે પણ પરંપરાગત પોર્ટુગીઝ નૃત્યો અને ગીતો સાથે નાતાલની ઉજવણી થાય છે, જે પ્રવાસીઓ માટે આકર્ષણનું કેન્દ્ર છે.

5. સાપુતારા (Saputara)

ગુજરાતનું એકમાત્ર હિલ સ્ટેશન સાપુતારા નાતાલના વેકેશન માટે શ્રેષ્ઠ સ્થળ છે. ઠંડા વાતાવરણમાં નાતાલની ઉજવણી અહીં ખૂબ જ રોમેન્ટિક અને સુંદર હોય છે.

• નેચરલ વાતાવરણ: ડાંગના પહાડોમાં ઠંડીની વચ્ચે નાતાલની ઉજવણીનો અનુભવ અનોખો હોય છે. અહીંના સ્થાનિક ચર્ચોમાં આદિવાસી ખ્રિસ્તી સમુદાય દ્વારા કરવામાં આવતી ઉજવણી જોવા જેવી હોય છે.
• પ્રવાસન અને ઉત્સવ: નાતાલના દિવસોમાં સાપુતારામાં પ્રવાસીઓની ભારે ભીડ હોય છે. સ્થાનિક રિસોર્ટ્સ અને હોટલોમાં અગ્નિ પ્રગટાવીને (Bonfire) નાતાલની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.
• ડાંગી સંસ્કૃતિનો પ્રભાવ: અહીંના કેરોલ્સમાં પણ ક્યાંક ડાંગી ભાષા અને સંગીતનો પ્રભાવ જોવા મળે છે જે તેને અન્ય શહેરોથી અલગ પાડે છે.

નાતાલની ઉજવણી માટે કેટલીક ઉપયોગી ટિપ્સ:

1. એડવાન્સ બુકિંગ: આ પાંચેય શહેરોમાં નાતાલ દરમિયાન પ્રવાસીઓનો ઘસારો વધુ હોય છે, તેથી હોટલ અને મુસાફરીનું બુકિંગ અગાઉથી કરી લેવું હિતાવહ છે.
2. ચર્ચની મુલાકાતનો સમય: જો તમારે મધ્યરાત્રિની પ્રાર્થનામાં ભાગ લેવો હોય, તો રાત્રે 11 વાગ્યાની આસપાસ ચર્ચ પહોંચી જવું જોઈએ.
3. સ્થાનિક વાનગીઓ: નાતાલના સમયે બેકરીઓમાં મળતી વિશેષ ‘પ્લમ કેક’ અને કુકીઝનો સ્વાદ લેવાનું ચૂકશો નહીં.

6. આણંદ (Anand) – ગુજરાતનું નાનું વેટિકન

આણંદ અને તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં ખ્રિસ્તી સમુદાયની મોટી વસ્તી છે, જેના કારણે અહીં નાતાલનો તહેવાર ખૂબ જ પરંપરાગત રીતે ઉજવવામાં આવે છે.

• ગ્રામીણ ઉજવણી: આણંદના ગામડાઓમાં નાતાલના સમયે દરેક ઘરની બહાર સુંદર સ્ટાર (તારા) લગાવવામાં આવે છે. રાત્રિના સમયે આખું ગામ તારાઓથી ઝળહળી ઉઠે છે.
• કેરોલ સિંગિંગ: અહીંની ટુકડીઓ ઘરે-ઘરે જઈને નાતાલના ગીતો ગાય છે અને પ્રભુ ઈસુના જન્મના સમાચાર આપે છે. આ દ્રશ્ય ખૂબ જ આધ્યાત્મિક અને મધુર હોય છે.
• સેન્ટ ઝેવિયર્સ ચર્ચ: આણંદનું આ મુખ્ય ચર્ચ નાતાલની સજાવટ માટે જાણીતું છે. અહીં મધ્યરાત્રિએ હજારો લોકો ભેગા મળીને પ્રાર્થના કરે છે.

નાતાલની ખાસ વાનગીઓ (Christmas Food in Gujarat)

ગુજરાતીઓ ખાવાના શોખીન હોય છે, તેથી નાતાલની ઉજવણીમાં ખોરાક પાછળ કેવી રીતે રહી શકે?

• પ્લમ કેક અને ડ્રાય ફ્રૂટ કેક: નાતાલના સમયે બેકરીઓમાં ખાસ દારૂમાં પલાળેલા ડ્રાય ફ્રૂટ્સમાંથી બનાવેલી પ્લમ કેક મળે છે. સુરત અને અમદાવાદની જૂની બેકરીઓમાં આ કેક લેવા માટે લાંબી લાઈનો લાગે છે.
• રોઝ કુકીઝ અને કુલકુલ: ખ્રિસ્તી પરિવારોમાં ઘરે પરંપરાગત મીઠાઈઓ જેવી કે ‘રોઝ કુકીઝ’ અને ‘કુલકુલ’ (ખાંડના કોટિંગ વાળી નાની મીઠાઈ) બનાવવામાં આવે છે.
• ખ્રિસ્તી ભોજન: ઘણા લોકો આ દિવસે ખાસ મટન કરી અથવા ચિકન બિરયાની જેવી વાનગીઓનો આનંદ માણે છે.

સેવા અને દાનનો મહિમા (Charity and Giving)

નાતાલનો ખરો અર્થ બીજાની મદદ કરવામાં રહેલો છે. ગુજરાતમાં આ દિવસે અનેક સામાજિક પ્રવૃત્તિઓ થાય છે.

• ગરીબોને મદદ: અનેક ચર્ચ અને સ્વૈચ્છિક સંસ્થાઓ દ્વારા જરૂરિયાતમંદોને ધાબળા, કપડાં અને ભોજનનું વિતરણ કરવામાં આવે છે.
• વૃદ્ધાશ્રમ અને અનાથાશ્રમની મુલાકાત: લોકો પોતાના બાળકો સાથે અનાથાશ્રમની મુલાકાત લે છે અને ત્યાં ભેટો વહેંચીને ખુશીઓ વહેંચે છે. આ પ્રથા ગુજરાતના શહેરોમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય થઈ રહી છે.

શોપિંગ અને ક્રિસમસ માર્કેટ (Christmas Shopping)

નાતાલ આવે એટલે ખરીદીનો માહોલ જામી જાય છે.

• ક્રિસમસ બજાર: અમદાવાદના લો ગાર્ડન અથવા સુરતના અડાજણ વિસ્તારમાં નાતાલની સજાવટના સામાન માટે ખાસ બજાર ભરાય છે. અહીં સાન્તાક્લોઝની ટોપી, ક્રિસમસ ટ્રી, જિંગલ બેલ્સ અને રંગબેરંગી લાઈટો મળે છે.
• ડિસ્કાઉન્ટ ઓફર્સ: નાતાલ અને નવા વર્ષના કારણે મોટા ભાગના મોલ્સ અને બ્રાન્ડ્સ પર મોટી છૂટછાટ મળે છે, જે શોપિંગ પ્રેમીઓ માટે ઉત્તમ તક છે.

ડિજિટલ સેલિબ્રેશન અને સોશિયલ મીડિયા

આજના સમયમાં નાતાલની ઉજવણી સોશિયલ મીડિયા વગર અધૂરી છે.

• સેલ્ફી પોઈન્ટ્સ: દરેક શહેરમાં મોલ્સ અને કાફેની બહાર ખાસ ‘ક્રિસમસ સ્પેશિયલ સેલ્ફી પોઈન્ટ્સ’ બનાવવામાં આવે છે. યુવાનો ત્યાં જઈને ફોટા પાડે છે અને ઈન્સ્ટાગ્રામ પર શેર કરે છે.
• લાઈવ સ્ટ્રીમિંગ: જે લોકો ચર્ચ જઈ શકતા નથી, તેમના માટે અનેક ચર્ચ દ્વારા પ્રાર્થનાનું લાઈવ પ્રસારણ કરવામાં આવે છે.

નિષ્કર્ષ

નાતાલ એ માત્ર એક ધાર્મિક તહેવાર નથી, પરંતુ તે પ્રેમ, શાંતિ અને ભાઈચારાનો સંદેશ આપે છે. ગુજરાતના આ શહેરોમાં નાતાલની ઉજવણીમાં જોડાઈને તમે આ તહેવારની સાચી ભાવનાનો અનુભવ કરી શકો છો. ભલે તમે મોક્ષ મેળવવા ઈચ્છતા હોવ કે માત્ર આનંદ, આ શહેરોની મુલાકાત તમને નિરાશ નહીં કરે.

ગુજરાત ભલે ગરબા માટે જાણીતું હોય, પણ અહીં નાતાલની ઉજવણી જે રીતે વૈવિધ્યપૂર્ણ બની રહી છે તે સાબિત કરે છે કે ગુજરાત ‘સૌનો સાથ, સૌનો વિકાસ’ અને દરેક સંસ્કૃતિને અપનાવવામાં માને છે. જો તમે હજુ સુધી આ શહેરોની મુલાકાત ના લીધી હોય, તો આ વર્ષે ચોક્કસ પ્લાન કરજો.